“MƯA HOANG” NỖI NHỚ LẶNG THẦM
Thạc sĩ Lê Việt Thuyền
Có người nói văn xuôi là gạo thổi thành cơm, còn thơ ca là gạo đã chưng cất thành rượu, có phải vì thế mà ở thơ luôn có độ nồng dễ khiến người ta say trong men cảm xúc? Thơ xuất phát từ chính trái tim với những bất chợt vui buồn, sinh sôi nảy nở từ tình yêu và đơm bông kết nhụy từ tâm hồn. Để nhào nặn nên một tác phẩm thơ không phải là việc dễ dàng, người cầm bút bao giờ cũng chứa đựng trong đó một nỗi niềm, một suy tư, và hơn hết đó là sự rung cảm đích thực của trái tim mình.
Thơ đồng hành cùng cuộc sống khổ đau hạnh phúc giữa đời thường. Thử tưởng tượng một ngày thế gian này không có thơ, con người sẽ thấy mình tẻ nhạt, lạnh lùng biết mấy, tôi chợt nhận ra điều này khi cầm trên tay tập “Mưa hoang” của nhà thơ Hà Quảng. Một tập thơ dạt dào cảm xúc của một con người đã đi qua nửa chặng của cuộc đời, nếm trải bao nhiêu là sân si hỷ nộ, và có chăng đã đến lúc “dừng chân” để hoài niệm. Là một nhà thơ kín tiếng, cùng một lối sống bình dị nhưng Hà Quảng lại có một tình yêu thơ vô cùng mãnh liệt.“Mưa hoang” cũng giống như cuộc phiêu du kiếm tìm mà ở đó nhà thơ lục lọi trong ngăn ký ức những nỗi nhớ về quê hương và tuổi trẻ.
Không phải đi đâu xa, sinh sống ở chính nơi mình sinh ra nhưng Hà Quảng luôn có những vần thơ về nỗi nhớ quê hương, trái tim nhà thơ luôn khắc khoải về dòng sông Vệ hiền hòa, dòng sông Vệ của ngày xưa và cho đến bây giờ cứ mãi lăn tăn những con sóng lòng. Nó giống như một người bạn đồng hành cùng Hà Quảng trong những bước ngoặt, hay nói đúng hơn “những lần đầu tiên” của cuộc đời tác giả đều có sự hiện diện của con sông này, sông Vệ cứ lặng lẽ, âm thầm đi bên đời nhà thơ, có chăng chỉ có thi sĩ lớn lên vô tình, đánh rơi ký ức, để rồi một ngày bỗng nhiên có một cơn “mưa hoang” đi ngang qua mang bao nỗi da diết.
Tất cả cứ “theo gió đi về”.“Bãi bắp ngày xưa cha xẻ hàng gieo hạt/ Lá lên xanh nhịp võng trưa hè”[1] trong buổi “Chiều sông quê” cứ mãi thổn thức trong hoài niệm. Ai cũng có tuổi thơ, và tuổi thơ của Hà Quảng cũng như bao nhiêu tuổi thơ của những người cùng thời, là lớp học trường làng, là tiếng sáo diều, là lũy tre, là hoa ngọc lan,… cái tuổi thơ đẹp đúng nghĩa như tên gọi của nó, nhiều khi những người trẻ như chúng tôi bây giờ có chút chạnh lòng về hai tiếng “tuổi thơ” ấy. Đi qua những tháng ngày trong trẻo có chút ngây dại, bỗng một ngày con tim chợt trở nên lạc nhịp, bồi hồi đến lạ, xuyến xao đến lạ,phải chăng đã đến lúc hơi thở của tuổi trẻ và tình yêu bắt đầu hòa nhịp. “Em của ngày – thuở còn đi học” làm “anh” luyến lưu mãi tận sau này, “Mái đầu anh bao nhiêu sợi bạc/ Vẫn thương hoài ngày ấy mưa rơi…”[2], cái ngày mà “Anh không dám nói lời yêu/ bao điều mong manh như gió/ Em không dám nói lời yêu/ Sông Vệ trôi lặng lẽ đôi bờ”[3]. Người ta nói “mối tình đầu như dấu chân trên cát/ bước thật nhẹ nhưng vết lại rất sâu” thật quả đúng với Hà Quảng, nhà thơ mãi kiếm tìm trong ngày xưa “Mái tóc của ai thời đi học/ về trong giấc mơ”.Mải miết đi tìm “Ngày xưa có người con gái/ Đợi anh sau buổi tan trường”[4], ánh mắt, vành môi, hương tóc vấn vương mãi hồn “anh”, để đến bây giờ vương vấn mãi hồn thơ.
“Anh” lớn lên mang theo mối tình đầu dang dở, cẩn thận cất vào ngăn ký ức, nhường chỗ cho hoài bão và mộng mơ cuộc đời. Là “Mùa thu Hà Nội” khẽ qua “anh đánh rơi nỗi nhớ”, là “Quy Nhơn ngày về” “để bây giờ nhớ thương”, là “Một thoáng La Gi” “gửi nhớ thương vọng đến bây giờ”, là “Sài Gòn bất chợt” “gợi nỗi niềm yêu thương”, là “Mùa xuân Tây Trà” “cứ đong đầy nỗi nhớ chờ đợi em”,… “Anh” ra Bắc, “Anh” vào Nam, nơi đâu cũng tràn đầy nỗi nhớ. Hà Quảng thường vu vơ mà rằng: “Nỗi nhớ thật kỳ lạ/ không có hình/ không có ảnh/ mà chiều nay điên người”[5], “tình yêu sao lạ quá!/ không sắc vị mùi hương/ không ngải bùa mộng mị/ sao tơ lòng vấn vương?”[6], có chăng chỉ ông hoàng thơ tình Xuân Diệu mới nhìn thấu được nỗi nhớ của tình yêu “Làm sao cắt nghĩa được tình yêu!/ Có nghĩa gì đâu, một buổi chiều/ Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt/ Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu…”(Vì sao), còn với Hà Quảng, tình yêu và nỗi nhớ là những hình dung mơ hồ mà nhà thơ mải miết kiếm tìm.
Có những cơn mưa chợt đến rồi chợt đi, như cơn “mưa hoang” mong manh nhưng lại chứa đựng sức mạnh vô hình của cảm xúc. Người ta thường lắng lòng suy tư khi bỗng nhiên những cơn mưa bất chợt kéo ký ức về. Nỗi nhớ cũng như những cơn mưa ấy, ùa về bao nhiêu là kỷ niệm. Phải chăng, vì thế mà Hà Quảng gọi tập thơ này với cái tên “Mưa hoang”. Mỗi một bài thơ đều phảng phất tiếng lòng tác giả, đều nhuộm một màu thương nhớ. Đọc “Mưa hoang” có thể cảm nhận những năm tháng tuổi trẻ, tác giả đã sống hết mình với tình yêu, với những mộng ước cuộc đời. Dòng sông Vệ thân thương cùng tuổi thơ trong trẻo; hoài bão của tuổi trẻ cùng khát khao yêu thương, tất cả đã góp phần làm giàu thêm vốn thơ của Hà Quảng, giúp cho thơ ông chưa bao giờ vơi cạn nhiệt huyết thanh xuân. Tôi yêu những câu thơ chân thật, gần gũi đến dung dị, yêu tình cảm giản đơn mà tác giả gửi vào thơ, và hơn hết, tôi hiểu rằng với Hà Quảng, thơ giống như một người bạn tri kỷ để hiểu mình và hiểu đời.
Nói như nhà thơ Mai Bá Ấn, thơ của Hà Quảng luôn “có cớ”, và phải thừa nhận rằng “cái cớ” trong “Mưa hoang” rất duyên, đó là cái cớ của nỗi nhớ hòa trộn với cảm xúc thực tại để nhào nặn nên tập thơ này. Ai cũng có một góc khuất nhỏ bên trong tâm hồn, Hà Quảng cũng không nằm ngoài quy luật ấy, quê hương và tuổi trẻ đã chiếm trọn tâm hồn nhà thơ, bởi thế, dù đã có tuổi nhưng tác giả vẫn luôn tuôn trào những câu thơ yêu đời, luôn trân trọng cuộc đời, vì nhà thơ hiểu rằng “một năm trôi qua ta già thêm một chút/ một chút thôi cũng đủ thấy bao điều/ cuộc đời này biết mấy thương yêu!”[7].
—————————–
